Sağlık için hayati önem taşıyan D vitamini, aşırı miktarda alındığında zararlı olabilir. Son çalışmalar, günlük 10.000 IU'yu aşan aşırı takviyenin yüksek kalsiyumlu diyetlerle birleştiğinde önemli riskler oluşturuyor. Aşırı D vitamini alımı mide bulantısı, halsizlik, şiddetli böbrek sorunları kalp riskleri ve kemik zayıflamasına neden olabilir.
Vücutta temel vitamin olan D vitamini eksikliği anlamına gelen D vitamini eksikliğini mutlaka duymuşsunuzdur; ancak D vitamini toksisitesi terimiyle hiç karşılaştınız mı? Düzenli olarak D vitamini takviyeleri tüketenler için, bununla ilişkili sağlık risklerinden kaçınmak için D vitamini toksisitesi hakkında temel bir bilgi sahibi olmak son derece önemlidir.
Son yıllarda popüler hale gelen D vitamini takviyeleri, sağlık için önemli bir destek sağlasa da yanlış kullanım durumunda ciddi sorunlara yol açabiliyor. Uzmanlar, kontrolsüz D vitamini tüketiminin sağlığı tehdit edebileceği konusunda uyarıyor.
Endocrine Society Dergisi'nde yayınlanan bir başka çalışmada, Michigan State Üniversitesi Endokrinoloji uzmanlık kliniğinde tedavi gören bir hastadan bahsediliyordu. "Günlük 5000 IU D vitamini takviyesi almaya başladı ve sonraki takipte seviyeleri 88 ng/ml'ye düzeldi. Takviyeleri durduruldu. Rutin bir tekrar laboratuvar kontrolünde, 25-hidroksi D vitamini seviyesinin 200 ng/ml'den yüksek olduğu bildirildi. Bu, D vitamini toksisitesinin biyokimyasal teşhisini karşılıyor," diyor raporda.
D vitamini toksisitesi, hipervitaminoz D olarak da bilinir, vücuttaki D vitamini seviyeleri aşırı yüksek olduğunda ortaya çıkar ve kanda kalsiyum birikmesine (hiperkalsemi) yol açar. Bu durum uzun süreli güneşe maruz kalmaktan veya D vitamini açısından zengin bir diyetten kaynaklanmaz; bunun yerine, genellikle zamanla yüksek dozda D vitamini takviyesi almaktan kaynaklanır. D vitamini yağda çözünür ve vücutta depolanırken, aşırı miktarlar normal fizyolojik süreçleri bozabilir ve ciddi sağlık riskleri oluşturabilir.
D vitamini için önerilen diyet ödeneği (RDA) yaş, cinsiyet ve sağlık koşullarına göre değişir. Çoğu yetişkin için RDA 600 ila 800 IU/gün olsa da, tolere edilebilir üst alım seviyesi 4.000 IU/gün olarak belirlenmiştir. Ancak, bu genellikle bireylerin kullandığı miktardır ve genellikle yanlış yönlendirilmiş tavsiyelerden veya D vitamini almanın faydalarına dair varsayımlardan kaynaklanır. Haftalar veya aylar boyunca günde 10.000 IU'nun üzerinde takviye almanın toksisiteye yol açtığı gözlemlenmiştir.Ayrıca, D vitamini takviyelerinin yüksek kalsiyumlu diyetler veya kalsiyum takviyeleriyle birleştirildiğinde riskin arttığını belirtmek önemlidir. Bu, kandaki kalsiyum seviyelerini tehlikeli seviyelere çıkarabilir ve sağlık komplikasyonlarını tetikleyebilir.
D vitamini toksisitesi, öncelikle hiperkalsemiden kaynaklanan bir dizi belirtiyle ortaya çıkar. İlk belirtiler arasında mide bulantısı, kusma, anoreksi, polidipsi, poliüri ve güçsüzlük bulunur. Daha şiddetli belirtiler toksisitenin ileri evrelerinde ortaya çıkar: Yüksek kalsiyum seviyeleri böbrek taşlarının oluşumuna, böbrek fonksiyonlarının bozulmasına veya böbrek dokularının kalsifikasyonuna neden olabilir. Yüksek kalsiyum seviyeleri arteriyel kalsifikasyona yol açabilir ve bu da kalp krizi ve felç riskini artırabilir. İronik olarak, aşırı D vitamini kalsiyum düzenlemesine müdahale ederek kemikleri zayıflatabilir ve böylece kırık riskini artırabilir. Hiperkalsemi, sinir sistemi üzerindeki etkisi nedeniyle kafa karışıklığına, sinirliliğe ve aşırı durumlarda nöbetlere neden olabilir.
Gereğinden fazla D vitamini almak, "hipervitaminoz D" adı verilen bir duruma neden olabilir. Bu durum vücutta kalsiyum seviyelerinin tehlikeli derecede yükselmesine yol açarak böbrek taşı, böbrek hasarı, kalp ritim bozuklukları ve kemik ağrıları gibi sorunlara sebep olabilir.
Sağlık uzmanları, özellikle takviye kullanmadan önce mutlaka doktor kontrolünde kan testi yaptırılması gerektiğinin altını çiziyor. Çünkü herkesin D vitamini ihtiyacı farklıdır ve gereksiz takviye, vücuda faydadan çok zarar verebilir.
Aşırı D vitamini kullanımının diğer yan etkileri arasında mide bulantısı, kusma, iştahsızlık, kas zayıflığı ve yorgunluk yer alıyor. Bu belirtiler göz ardı edilirse uzun vadede ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabilir.
Uzmanlar, D vitamini seviyesini artırmanın en güvenli yolunun doğal kaynaklardan faydalanmak olduğunu belirtiyor. Güneş ışığı, D vitamini için en iyi doğal kaynaklardan biri. Bunun yanı sıra balık, yumurta ve süt ürünleri gibi besinler de bu vitamini almak için sağlıklı alternatifler sunuyor.FAZLASI ZARARLITakviye kullanımına başlamadan önce mutlaka bir sağlık profesyoneline danışın ve ihtiyacınız olan dozun belirlenmesini sağlayın. Sağlıklı bir yaşam için denge her şeyden önemlidir.
